10w40 is een enigszins dikke motorolie die bij lage temperaturen (in de winter of bij koude starts in het algemeen) redelijk dik is en bij hoge temperaturen (in de zomer of bij extreme belasting van de motor) dik blijft. Deze motorolie heeft als voornaamste voordeel dat het een stevige smeerfilm achterlaat op de gesmeerde motoronderdelen. De smeerfilm die een motorolie achterlaat is het zogenaamde beschermlaagje dat de motoronderdelen tegen slijtage moet beschermen en metaal-op-metaal contact moet voorkomen. Ook wordt een dikkere motorolie zoals de 10w40 motorolie weleens toegepast bij motoren met een hoog olieverbruik. Het idee hierachter is dat dikkere motorolie compenseert voor enigszins versleten motoronderdelen. Het gebruik van een dikke olie om een hoog olieverbruik tegen te gaan is echter geen garantie voor succes.

De viscositeit: dunne of dikke olie?

Om een dikke en een dunne soort olie van elkaar te kunnen onderscheiden, is het van belang om naar de viscositeitsaanduiding te kijken. Deze aanduiding geeft de dikte van de motorolie aan bij lage en bij hoge temperaturen. Er zijn verschillende combinaties mogelijk. Veel gebruikte motoroliën zijn: 0w40, 5w30, 5w40, 10w40 en 15w40. Om het onderscheid tussen voornoemde oliën te begrijpen, moet je het volgende onthouden. Voor het eerste getal voor de W geldt: hoe lager het getal, des te dunner de motorolie is bij lage temperaturen (zoals bij koude starts). Voor het getal na de W geldt: hoe hoger het getal, hoe dikker de olie blijft bij hoge temperaturen. Wanneer je alle verschillende motoroliën en hun verschillende viscositeitsaanduidingen naast elkaar zet, zal je zien dat 10w40 een redelijk dikke variant is. Zeker vergeleken bij 0w40 motorolie of zelfs nóg dunnere varianten.

Voordat je besluit een motorolie te gebruiken in een voertuig, is het verstandig om eerst vast te stellen wat de vereiste viscositeit van de olie moet zijn. Het verschilt vaak per motor, maar ook per gebruikssituatie welke viscositeit het beste is om te gebruiken.